Kulturowe i literackie tło Ewangelii

Celem wykładu jest przybliżenie zagadnień literackich i uwarunkowań kulturowych czterech pierwszych pism Nowego Testamentu. W skład zagadnień literackich wchodzi przede wszystkim omówienie gatunku literackiego ewangelii, a także ukazanie procesu ich powstawania. Uwarunkowania kulturowe ukazywane będą natomiast przy analizie wybranych fragmentów. Koniecznym będzie także odniesienie się do zagadnień historycznych i do instytucji starożytnego Izraela, przede wszystkim do instytucji świątynnej, synagogalnej oraz ugrupowań religijno-politycznych.

  1. Etapy powstawania ewangelii: próby dotarcia do autentycznych słów i czynów Jezusa.
  2. Etapy powstawania ewangelii: rola tradycji ustnej.
  3. Etapy powstawania ewangelii: ostateczna redakcja dzieł ewangelistów.
  4. Ewangelia Dzieciństwa: historia czy legenda?
  5. Działalność cudotwórcza Jezusa: uzdrowienia.
  6. Działalność cudotwórcza Jezusa: egzorcyzmy.
  7. Działalność cudotwórcza Jezusa: wskrzeszenia.
  8. Działalność cudotwórcza Jezusa: cuda nad naturą.
  9. Działalność nauczycielska Jezusa: logia.
  10. Działalność nauczycielska Jezusa: przypowieści.
  11. Kwestia zmartwychwstania i chrystofanii.
  12. Instytucja świątyni i synagogi w starożytnym Izraelu.
  13. Ugrupowania religijno-polityczne: faryzeusze, saduceusze, uczeni w Piśmie.
  14. Ugrupowania religijno-polityczne: qumrańczycy, zeloci, Samarytanie.
  15. Hermeneutyczne zasady lektury Biblii


Literatura:

  • J. KUDASIEWICZ, Ewangelie synoptyczne dzisiaj, Ząbki 1999.
  • M. ROSIK, Jezus i Jego misja. W kręgu orędzia Ewangelii synoptycznych, Studia Biblica 5, Kielce 2003.
  • M. ROSIK, Judaizm u początków ery chrześcijańskiej, Wrocław 2003.


Literatura uzupełniająca:

  • J. CZERSKI, Ewangelie synoptyczne w aspekcie literackim, historycznym i teologicznym, OPT 12, Opole 1996.
  • J. CZERSKI, Jezus Chrystus w świetle ewangelii synoptycznych, OPT 42, Opole 2000.
  • J. GNILKA, Jezus z Nazaretu. Orędzie i dzieje, Teologia żywa, red. K. Tarnowski, tłum. J. Zychowicz, Kraków 1997.
  • T. HERGESEL, Jezus Cudotwórca, AL 14, Katowice 1987.
  • R. BARTNICKI, Ewangelie synoptyczne. Geneza i interpretacja, wyd. trzecie uzupełnione, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2003.
  • R. DE VAUX, Instytucje biblijne Starego Testamentu, I-II, tłum. T. Brzegowy, Poznań 2005.
  • E. ZAWISZEWSKI, Instytucje biblijne, Pelplin 1995.